Als je van hout houdt

Wanneer je een zoon bent van een ouderwetse boswachter. Toen de natuur nog de tijd kreeg om zichzelf te herstellen wanneer enige mate van beschadiging van buitenaf was aangebracht. Toen de dieren nog echt met elkaar moesten steggelen om hun plaatsje in het bos te bemachtigen en veilig te blijven stellen. Toen de jaargetijden noch zichtbaar maar vooral ook voelbaar waren.

En als je je hele jonge leven midden tussen de bomen hebt doorgebracht, dan is de liefde voor hout niet ver te zoeken. Hout was immers een wezenlijk onderdeel van het leven. Bij de geboorte werd het jonge kroost liefdevol ondergestopt in de houten kribbe, tot zijn of haar plaats werd overgenomen door een nieuwe telg of mee-eter van het gezin. Bij het wegdragen in de kist naar de laatste rustplaats was menigeen ‘voor het laatst omringd door eiken’.

Als in de lente voorzichtig de eerste groene knoppen zich tot blaadjes gingen vormen werden ook de mastappels (dennenappels) al geraapt van de grond. Hele zakken vol werden er binnen gehaald om in het scheve schuurtje naast het enige varken, die een verblijf had tot de slachtmaand november, te worden weggekiept. Daar weggekiept om te drogen. Gezien de desolate staat van het schuurtje was het doorwaaien verzekerd. Ze vlogen er – als je ze op het vuur gooide – als een dolle doorheen, maar gaf wel heel snel felle warmte om even de kou uit keuken en woonkamer te jagen, hiermee ook een goed bedje te laten vormen voor de later toe te voegen grotere stukken hout en kolen.

In de schuur was het een sport om als kleine brak (kind) zoveel mogelijk mastappels op het vuur te gooien tot de buitenkant van de houtkachel rood begon te gloeien. Totdat vader binnenkwam en zachtjes bulderde dat we dat in de houten schuur met een enkelwandige pijp door het rieten dak beter niet konden doen. ‘Zorg wel dat het veilig blijft hè!?’ Waarbij we altijd het idee hadden dat hij een dubbele agenda had, in zichzelf trots was dat zijn nazaten net zo ondeugend en ondernemend waren als hij ooit zelf was geweest.

Ook hier herhaalt de geschiedenis zich. Na de lente en tijdens hoogzomer was het kachelseizoen voor wat betreft het stoken voorbij. Niet de zorgen voor de komende winter, want de houtstapel was aardig ingedeukt de voorbije maanden en ook het kolenhok mocht weer worden gevuld. Voor de kolen was een telefoontje naar de kolenboer voldoende, voor de houtvoorziening kwam het aan op mensenkracht. Al dan niet geholpen door moeder natuur kwamen de rotte bomen en de gezondere bomen die een storm minder hadden verteerd, snel in beeld om op de werft (het erf) te worden gehaald. Dagen, weken gingen er overheen om alles in hapklare brokken voor de houtkachel te krijgen. Met de eerste kettingzaag op benzine werd het zagen vergemakkelijkt. ‘Zorg wel dat het veilig blijft hè!?’ zei vaders steevast. Opstapelen en wind, regen en zon deden daarna de rest.

Zoals gezegd, hout was midden in het bos een wezenlijk onderdeel van het leven. In het voorjaar de pracht van ontluikende bomen. Daarna een welkome beschutting tegen de ouderwetse, echt warme zomermaanden. Gevolgd door de herfst waar menig schilder een kleurenpalet zag waar hij enkel in zijn zoetste dromen aan kon denken. En als dan de schilderachtige bladeren weggeblazen waren en de wind vrij spel kreeg, ging de dagelijkse gang met de kolenkit naar het kolenhok om alles aan te vullen. De mastappels en blokken hout zorgden voor het voor- en hoofdgerecht. En tegen bedtijd zorgde een slok (hoeveelheid) kolen voor de bescherming van weer een koude nacht.

Zo ging dat voort. Dag na dag. Week na week. Maand na maand. Jaar na jaar. Toen wij een ander huis op het oog hadden was het niet de vraag óf we een houtkachel zouden nemen, maar vooral wanneer. Dat was dus de eerste aanschaf die gedaan werd. De plaatselijke smid (installateur) werd ingeschakeld voor de plaatsing van het rookkanaal en adviseert Isoduct. ‘Zorg wel dat het veilig blijft hè!?’ Woorden die in het geheugen zijn gegrift en telkens nog zijn opwachting maken.

• Dit blog is geschreven door Gied van Dorst uit Terheijden. Gied heeft thuis twee houtkachels, een in de woonkamer en een onder de veranda, beide gecombineerd met een rookkanaal van Isoduct© (zie afbeelding). En vakkundig geïnstalleerd door Jan Kees Geluk van Isoduct-dealer Vermunt te Wagenberg.